الابذکر الله تطمئن القلوب
روانشناسان غیر دینی مایلند نتایج مشابه را " تآثیرات روانشناسانه " بنامد .
این بدان معناست که باور واعتقاد موجب افزایش روحیه در مردم شده و برسلامت آنها تأثیر می گذارد . این توضیح به نظر معقول است لیکن نتایج برجسته زمانی پدیدار می شوند که موضوع مورد آزمایش قرار گیرد .
ایمان به خداوند بسیار قویتر از هر تاثیر روانشناسانه دیگریست . تحقیقات گسترده درمورد ارتباط بین ایمان مذهبی و سلامت جسمی توسط دکتر هربرت بنسن ازدانشگاه پزشکی هاروارد نتایج اعجاب آوری رادراین زمینه به همراه آورد . علیرغم آنکه خود دکتر بنسن یک مؤمن نبود او نتیجه گرفت او نتیجه گرفت که عبادت و ایمان به خدا از هر چیز دیگری بیشتر در سلامت انسان تاثیر مثبت دارد .
بنسن پی برد که هیچ اعتقاد و باوری به اندازه ی ایمان به خداوند ( الله ) آرامش ذهنی فراهم نمی کند .
رابطه بین این ایمان وروح وجسم آدمی درچیست ؟ نتایجی که توسط محقق غیر مذهبی بدست آمده به بیان خود او عبارتست از اینکه ذهن و جسم آدمی برای ایمان به خداوند تنظیم شده اند . این حقیقت که جهان پزشکی به آرامی شروع به تصدیق آن کرده است .
رازی است که درقران بصورت زیر بیان شده است :
الرعد ( 13 ) آیه 28 :
الَّذِینَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ﴿۲۸﴾
" .... آگاه شوید که تنها یاد خدا آرام بخش دلهاست "
دلیلی که ایمان آورندگان به خداوند که اوراعبادت کرده وبه او پناه می برند بصورت روانی وجسمی سالمتر هستند این است که آنها مطابق ودرراستای هدف از خلقتشان رفتار می کنند فلسفه ها و سیستم هایی که متناقض با فلسفه خلقت انسان باشند همواره اورا به سمت رنج وناراحتی هدایت می کنند
طب نوین اکنون در جهت شناسائی این حقیقت پیش می رود آنگونه که پاتریک گلین می نویسد : تحقیقات علمی درروانشناسی دربیست وپنج سال گذشته ثابت کرده است که ایمان مذهبی یکی ازلازمه های استوار شادی و سلامت روانی است .
عفووبخشش بر اساس اصول اخلاقی اسلام وفواید آن در سلامت است .
یکی از صفتحای خاص اخلاقی توصیه شده در قران بخشش است .
سوره اعراف ( 7 ) آیه 199
خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ ﴿۱۹۹﴾
" طریقه عفو وبخشش پیش گیر وبه نیکوکاری امر کن و از مردم نادان روی گردان "
در آیه ای دیگر خداوند امر می فرماید :
سوره النور ( 24 ) آیه 22
وَلَا یَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنکُمْ وَالسَّعَةِ أَن یُؤْتُوا أُوْلِی الْقُرْبَى وَالْمَسَاکِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ﴿۲۲﴾
"... باید مومنان عفو و صفح پیشه کنند و از بدیها درگذرند آیا دوست نمی دارید که خداهم در حق شما مغفرت فرماید ؟وخداوند بسیار آمرزنده ومهربان است "
آنانکه به ارزشهای اخلاقی قران تن نمی دهند ، برای شان دشواراست که دیگران را ببخشید زیرا آنان به سادگی از هر خطایی که روی داده می شود عصبانی می شوند با اینحال خداوند مومنان را توسیه کرده که بخشش بسیار مناسب تر است .
سوره شوری (42) آیه 40 :
إِنَّمَا السَّبِیلُ عَلَى الَّذِینَ یَظْلِمُونَ النَّاسَ وَیَبْغُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ أُوْلَئِکَ لَهُم عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿۴۲﴾
" و انتقام بدی به مانند آن بد رواست ( نه بیشتر) وباز اگر کسی عفو کرده اصلاح نمود اجر او برخداست .... "
سوره (64) آیه 14 :
... وَإِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿۱۴﴾
" واگرعفووآمرزش و چشم پوشی کنید خدا هم بسیار آمرزنده و مهربان است "
درقران آمده است که بخشش یک خصلت برجسته اخلاقی می باشد .
سوره شوری ( 42 ) آیه 43 :
وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِکَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿۴۳﴾
" وهر که صبر کند و ببخشد این مقام از عزم درامور است . "
به این دلیل است که مومنان انسانهایی بخشنده مهربان ومتحمل هستند آنچنانکه در قران آمده است
سوره آل عمران ( 3 ) آیه 134 :
000 وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ ﴿۱۳۴﴾
" ... وخشم خود را فرونشانند و از مردم درگذرند و خدا دوستار نیکوکاران است "
عقیده و تصور مومنان از بخشش بسیار متفاوت از برداشت کسانی است که با اصول وارزشهای قران زندگی نمی کنند . گرچه بسیاری از مردم ممکن است اذعان کنند که کسی را که موجب رنجش آنان شده بخشیده اند ، با وجود این زمان زیادی طول می کشد تا آنان خود رااز نفرت وعصبانیت موجود در دلشان رها سازند . رفتار آن این عصبانیت را لو می دهد . از سوی دیگر بخشش مومنان صمیمانه است . زیرا مومنان می دانند که انسان برای آزمون به این دنیا پا گذاشته و از اشتباهاتش درس می گیرد . آنها اغماض کننده به رفتار دیگران و مهربان هستند . علاوه بر این مومنان قادر به بخشش هستند حتی اگر خودشان محق و طرف دیگر در اشتباه باشد و در هنگام بخشش تفاوتی بین اشتباهات کوچک و بزرگ قائل نیستند و آن خود ممکن است اشتباهاً موجب زیان شدیدی به آنها شده باشد .
هر چند مومنان می دانند که هر چیزی که اتفاق می افتد زیر فرمان خداوند است ولذا بر اساس یک سرنوشت مشخصی به وقوع می پیوندد و بنابر این تسلیم این مشیت شده وبه عصبانیت تن در نمی دهند .
بر اساس تحقیقات اخیر دانشمندان آمریکائی ثابت کردند که کسانی که قادر به بخشیدن دیگران هستند که از نظر جسمی و روانی سالمتر از دیگران هستند . دکتر فردریک لوسکین که دارای درجه دکتری phd در مشاوره و بهداشت روانی از دانشگاه آکسفورد می باشد به همراه تیمش : 259 نفر از شهر سانفرانسیسکو را مورد مطالعه قرار دادند آنها افراد مورد آزمایش را به شش جلسه یک و نیم ساعته دعوت کرده و ضمن آن آنها را مورد تشویق و آموزش برای بخشیدن کردند .
افراد مورد آزمایش بیان کردند که آنها بعد از بخشیدن افرادی که در مورد آنها دچار اشتباه شده اند، رنج وناراحتی کمتری حس می کنند . تحقیقات نشان داد افرادی که یاد می گیرند تا ببخشند نه تنها از نظر احساسی ، بلکه از نظر جسمی نیز احساس بسیار بهتری پیدا می کنند . بطور مثال ، ثابت شد که پس از آزمایشات عوارض جسمی و روانی نظیر ، سردردهای ناشی از استرس ، بی خوابی و دردهای معده بطور قابل ملاحظه ای در این افراد کاهش یافت .
دکتر فردریک لوسکین در کتابش به نام ( fogive for good) بخشش را به عنوان یک نسخه ثابت شده برای سلامتی و شادابی تجویز می کند . این کتاب توضیح می دهد که چگونه بخشش با کاهش عصبانیت ، رنج ، اضطراب وافسردگی موجب ارتقاع حالات مثبت نظیر امید ، شکیبائی و اعتماد به نفس در ذهن می گردد .براساس نظریه دیگری لوسکین ، تحمل خشم و عصبانیت تاثیر جسمانی قابل توجهی بر افراد می گذارد و در این رابطه می گوید :
چیزی که در مورد عصبانیت طولانی مدت یا برطرف نشده می توان گفت این است که آن ترموستات یا تنظیم کننده بدن را از کار می اندازد .
هنگامی که به مقدار کمی از عصبانیت عادت می کنید شما از تشخیص حالت طبیعی ونرمال عاجزمی شوید و آن موجب ترشح نوعی آدرنالین می کند که به ترتیب به آن عادت می کنید واین موضوع بدن را مستهکمتر کرده و از فکر کردن صحیح درهنگام اتخاذ تصمیمات باز می دارد .
علاوه بر این دکتر لوسکین بیان می کند که بدن در هنگام عصبانیت و استرس آنزیم هایی رها می کند که موجب افزایش سطح کلسترول و فشار خون می شود که در طولانی مدت به بدن آسیب می رسانند .
در مقاله ای بنام " بخشش " که در نسخه سبتامبرواکتبر 1996 در مجله جریانهای شفابخش منتشر شده بود گفته شده بود که عصبانیت در قبال یک فرد یک رخداد مردم را به سوی احساسات منفی سوق داده وبه تعادل احساسی وحتی جسمانی آنها آسیب می زند .
در این مقاله همچنین آمده است که پس از مدتی مردم پی می برند که عصبانیت برای آنها آذار دهنده است و مایلند آسیبهای وارد شده به روابط را جبران نمایند .
وبنابراین قدمهایی را برای بخشیدن بر می دارند . همچنین گفته شده که علیرغم همه آنچه مردم تحمل می کنند آنان دوست ندارند تا لحظات باارزش زندگیشان را در عصبانیت و اضطراب هدر دهند و ترجیح می دهند خود و دیگران را ببخشند .
در مطالعه دیگری که شامل 1500 نفر بود مشاهده شد که افسردگی ، استرس و بیماریهای ذهنی ( روانی ) در افراد مذهبی کمتر شایع است .
دکتر هربرت بنسن که این تحقیقات را رهبری کرد ه بود این مطلب را به تشویق مذهب به بخشش مرتبط می داند و بیان می دارد :
بخشش دارای یک فیزیولوژی است ، هنگامی که شما عفو وبخشش نکنید ، آن شما را خرد کرده و می بلعد .
طبق مقاله ای تحت عنوان " عصبانیت دشمن قلب شماست " که در مجلۀ هارولد منتشر شد . عصبانیت بشدت برای قلب شما مضر است . ایچیرو کاواچی استاد یار پزشکی و تیمش این موضوع را با انجام آزمایشات و اندازه گیریهای متعددد به اثبات رساندند . به عنوان یکی از نتایج این تحقیق ثابت شد که مردان مسن بد اخلاق صد برابر بیشتر از همسالان خوش اخلاق خود در معرض خطر بیماریهای قلبی قرار دارند . کاواچی اظهار می دارد که این خطر صد برابر ناشی از عصبانیت بالا و انفجار خشم که شامل خرد کردن اشیاء وتمایل به صدمه زدن به دیگران در یک دعوا می باشد .
محققان براین باورند که ترشح هرمونهای استرس ، افزایش تقاضای اکسیژن از سوی سلولهای ماهیچه قلب و افزایش چسبندگی پلاکتهای خون که منجر به لختگی خون می شوند به روشنی دلیلی افزایش احتمال حملات قلبی را با عصبانیت توضیح می دهد .
علاوه بر این در هنگام عصبانیت ضربان قلب از حالت عادی بالاتر رفته و موجب بالا رفتن فشار خون در رگها می گردد و خطر حمله قلبی را بیشتر می کند . طبق نظر محققان عصبانیت و دشمنی موجب افزایش آنی تولید پروتئینهایی در خون شود که موجب التهاب می گردند که به نوبه خود موجب سفت شدن رگهای خونی و در نتیجه بیماری قلبی و سکته شوند .
براساس نظریه دکتر ادوارد سوارز استاد مرکز پزشکی دانشگاه دوک از کارولینیای شمالی پروتئینی بنام اینترلوکین 6 یا IL 6 در مردان عصبانی و افسرده بسیار بالاتر است . افزایش میزان IL6 در خون باعث شکل گرفتن لایه های چربی بر دیواره سرخ رگها می شود . طبق گفته سوارز در کنار عواملی چون سیگار ، فشار خون ، چاقی و گلسترول بالا ، بیماریهای قلبی همچنین به حلات روانی نظیر افسردگی ، عصبانیت و دشمنی وکینه مرتبط هستند . در یک مقاله به عنوان " عصبانیت خطر حمله قلبی راافزایش می دهد "که در مجله تایمز منتشر شد آمده است که زود عصبانی شدن راه میانبر برای حمله قلبی است و مردان جوانی که بر اثر عصبانیت دچار استرس می شوند سد برابر بیشتر در معرض بیماری قلبی زود رص و پنج برابر بیشتر در معرض خطر حمله قلبی زود هنگام هستند .
دانشمندان دانشگاه جان هاپکینر در بالتی مور مریلند دریافتند که مردان زود رنج در معرض خطر حمله قلبی بیشتری هستند حتی اگر سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی را نداشته باشند .
همه تحقیقات موجود نشان می دهند که عصبانیت و خشم حالتی ذهنی و روانی است که سلامت انسان را مورد آسیب قرار می دهد و بخشش از سوی دیگر علیرغم آنکه برای مردم آسان نیست یک جنبه خوش آیندی از ارزشهای اخلاقی است که همه اثرات مضر خشم را از بین برد ه وبه افراد کمک می کند که از یک زندگی روانی و جسمانی سالم لذت ببرند . بدیهی است که بخشش و عفو یک شکل رفتاری است که شخص با آن سالم می ماند و خاصیتی مثبت است که هر فردی باید با آن خاصیت زندگی کند . هرچند مانند تمام سایر کردارها بخشش نیز باید با هدف جلب رضای خداوند باشد در واقع خواص چنین ارزشهای اخلاقی و فواید پیداشده در آنها در بسیاری از آیات قران آمده است و این یکی از منابع زیاد خرد در قران است
منبع:http://ourquran.blogsky.com/Forgiveness
مهدی مهدوی
